17.10.23 Թեմա 13․ Իմ ընտանիքը, խնդիրներ տարիքների վերաբերյալ
Բեռնեք առաջադրանքները, կատարեք և տեղադրեք ձեր բլոգում։
16.10.23 Թեմա 12․ Բաժանում միանիշ և երկնիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով:
- Հաշվի՛ր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 12 դմ է։
- Ուղղանկյան լայնությունը 10 դմ է, իսկ երկարությունը 2 դմ-ով մեծ է լայնությունից։ Գտնել ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը։
- Հաշվի՛ր 13 սմ, 14 սմ և 15 սմ կողմերով եռանկյան պարագիծը։
- Հաշվի՛ր 25 դմ, 24 դմ, 26 դմ և 27 դմ կողմերով քառանկյան պարագիծը։
Գործնական աշխատանք տանը․
Սիրելի սովորողներ, հաշվեք ձեր
- սենյակի հատակին փռված ուղղանկյունաձև գորգի մակերեսն ու պարագիծը։
- խոհանոցի հատակի քառակուսաձև սալիկի մակերսն ու պարագիծը։ 1 սալիկի մակերեսը բազմապատկեք հատակի խոհանցի հատակի սալիկների քանակով, արդյունքում կպարզեք խոհանոցի հատակի մակերեսը։
- տանը գտնվող ամենամեծ և ամենափոքր ուղղանկյունաձև սեղանների մակերեսների տարբերությունը։ ։
- Կատարեք ֆոտոշարք, որտեղ երևան, թե ինչպես եք կատարում չափումները։
- Արդյունքը ֆոտոշարքի հետ միասին տեղադրեք բլոգում։
12.10.2023
Թեմա 11․ Երկրաչափական պատկերների պարագիծ և մակերես։
Տեսական մաս․
- Ուղղանկյան պարագիծը հավասար է նրա լայնության և երկարության գումարի կրկնապատիկին։
- Ուղղանկյան մակերեսը հավասար է նրա երկարության և լայնության արտադրյալին։
- Քառակուսին այն ուղղանկյունն է, որի լայնությունը հավասար է երկարությանը։
- Քառակուսու բոլոր կողմերը հավասար են։
- Քառակուսու պարագիծը հավասար է կողմի քառապատիկին։
- Քառակուսու մակերեսը հաշվելու համար նրա կողմը բազմապատկում ենք իրենով։
Եռանկյան պարագիծը հավասար է նրա 3 կողմերի երկարությունների գումարին։
Քառանկյան պարագիծը հավասար է նրա 4 կողմերի երկարությունների գումարին։
Առաջադրանքներ
- Գտի՛ր քառակուսու մակերեսը և պարագիծը՝ իմանալով, որ նրա կողմի երկարությունը 5 դմ է։
- Քառակուսու պարագիծը 28 դմ է։ Գտի՛ր քառակուսու կողմը։
- Քառակուսու մակերեսը 49 քառակաուսի մետր է։ Գտի՛ր քառակուսու կողմը։
- Հաշվի՛ր 25 սմ և 11 սմ կողմերով ուղղանկյան պարագիծն ու մակերեսը:
- Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 14 սմ է։
- Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 32 դմ է։
- Ուղղանկյան լայնությունը 8 սմ է, իսկ երկարությունը 2 սմ-ով մեծ է լայնությունից։ Գտնել ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը։
- Հաշվի՛ր 3 դմ, 4 դմ և 5 դմ կողմերով եռանկյան պարագիծը։
- Հաշվի՛ր 15 սմ, 14 սմ, 16 սմ և 17 սմ կողմերով քառանկյան պարագիծը։
- Հաշվի՛ր 25սմ և 10սմ կողմերով ուղղանկյան պարագիծն ու մակերեսը:
- Ուղղանկյան լայնությունը 84սմ է, իսկ երկարությունը 6 սմ-ով մեծ է լայնությունից։ Գտնել ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը։
- Գտի՛ր քառակուսու մակերեսը և պարագիծը՝ իմանալով, որ նրա կողմի երկարությունը 10 դմ է։
- Քառակուսու պարագիծը 36 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու մակերեսը։
- Քառակուսու 3 կողմերի գումարը 36 սմ է։ Որքա՞ն է այդ քառակուսու մակերեսը։
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
Խնդիրներ պատկերների պարագծերի և մակերեսների վերաբերյալ
Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։
193 +194 + 195 + 7 + 6 + 5
2 . 2 . 2 . 78 . 5 . 5 . 5
50 . 27 . 20
498 + 499 + 500 + 501 + 502
2 . 2 . 2 . 99 . 5 . 5 . 5
40 . 90 . 50
3.10.23
Թեմա 9. Հանման ճշտության ստուգումը գումարով
Տեսական մաս․
- Եթե տարբերությանը գումարենք հանելին ու ստանանք նվազելին, ապա այն ճիշտ է կատարված, իսկ եթե ոչ, ապա սխալ է։
| Նվազելի | — | հանելի | = | տարբերություն |
Օրինակ՝
| 4567 | — | 3569 | = | 998 |
Առաջադրանքներ
1․Կատարենք հանում և այն ստուգենք գումարով.
Օրինակ՝
4567-3569=998
| — | 4՛ | 5՛ | 6՛ | 7 | Ստուգում՝ | + | 3 | 5 | 6 | 9 | ||||
| 3 | 5 | 6 | 9 | 9 | 9 | 8 | ||||||||
| 9 | 9 | 8 | 4 | 5 | 6 | 7 |
48900-3569=
35697-13508=
2000-1598=
10456-5987=
2.Գումարումով ստուգիր ճի՞շտ է արդյոք կատարվել հանումը.
Օրինակ՝ 6999-256=6743 Ստուգում՝
| + | 6 | 7 | 4 | 3 | ||||||||||
| 2 | 5 | 6 | ||||||||||||
| 6 | 9 | 9 | 9 |
Ճիշտ է։
25698-5895=19803
85694-35698=45996
3.Գտի՛ր անհայտ գումարելին ու կատարիր ստուգում՝
Օրինակ՝
| 1569+ | =5694 |
| — | 5 | 6 | 9՛ | 4 | Ստուգում՝ | + | 4 | 1 | 2 | 5 | ||||
| 1 | 5 | 6 | 9 | 1 | 5 | 6 | 9 | |||||||
| 4 | 1 | 2 | 5 | 5 | 6 | 9 | 4 |
| 8067+ | =10789 |
| +7856=9086 |
| +2098=25697 |
27.09.23
Հետաքրքաշարժ մաթեմատիկա նախագծի շրջանակում սուդոկուների լուծում։ Բլոգում տեղադրեք մեկական 4×4 և 6×6 ձեր լուծած սուդոկուի էկրանատպուկը (print screen):
26.09.23
Թեմա 8․ Գումարման ստուգումը հանումով
- Կատարենք գումարում և այն ստուգենք հանումով՝
1549+6995=
3286+7529=
6023+8705=
123+5962=
- Հանումով ստուգի՛ր՝ ճիշտ է արդյոք կատարվել գումարումը։
Օրինակ՝ 3695+6984=10679 : Ճիշտ է ։
| — | 1՛ | 0՛ | 6՛ | 7 | 9 | |
| 6 | 9 | 8 | 4 | |||
| 3 | 6 | 9 | 5 |
Ստուգում՝
1567+1299=2866
1236+9995=13569
1295+369=1664
1569+984=2569
3․ Գտիր անհայտ գումարելին․
Օրինակ՝
| +2409 = 6695 |
| — | 6 | 6 | 9’ | 5 | ||||
| 2 | 4 | 0 | 9 | |||||
| 4 | 2 | 8 | 6 | |||||
| +618=2686 |
| +1095 = 4573 |
25.09.23
Տեսական մաս․
| Գումարելի | + | Գումարելի | = | Գումար |
| 4156 | + | 123 | = | 4279 |
Գումարման ճշտությունը կարելի է ստուգել հանումով։
- Եթե գումարից հանենք գումարելիներից որևէ մեկը և ստանաք մյուս գումարելին, ապա գումարման գործողությունը ճիշտ է կատարված, իսկ եթե ոչ, ապա սխալ է ։
Օրինակ՝ 4156+123=4279
| + | 4 | 1 | 5 | 6 | Ստուգում՝ | — | 4 | 2 | 7 | 9 | ||||
| 1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 3 | |||||||||
| 4 | 2 | 7 | 9 | 4 | 1 | 5 | 6 |
- Հանումով ստուգի՛ր՝ ճիշտ է արդյոք կատարվել գումարումը։
Օրինակ՝ 3695+6984=10679, Ճիշտ է ։
Ստուգում՝
| — | 1՛ | 0՛ | 6՛ | 7 | 9 | |
| 6 | 9 | 8 | 4 | |||
| 3 | 6 | 9 | 5 |
25-26.09.23
Խնդիրներ
- 5 մարդ մի աշխատանքը 8 օրում կատարեցին։ Նույն աշխատանքը 20 մարդը քանի՞ օրում կկատարեին (բոլորը նույն արագությամբ են աշխատում)։
- 8 միանման գրքույկները արժեն 144 դրամ։ Այդպիսի 39 գրքույկները որքա՞ն արժեն։
Թվի բնութագրում
Առաջադրանքներ
- Բնութագրիր տրված թվերից յուրաքանչյուրը ( բանավոր)․
25; 462; 401; 3245; 2085;46560; 256982
- Գտի՛ր այն թիվը, որի միավորն 6 է, տասնավորը՝ 5, հազարավորը՝ 2 է, իսկ տասհազարավորը՝ 4։
- Գտի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորը 9 է է, տասնավորը՝ 4, հազարավորը՝ 3, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները ՝ 7։
- Գտի՛ր այն թիվը, որի միավորը 4 է, տասնավորը՝ 2, հազարավորը՝ 6 է, իսկ տասհազարավորը՝ 4։
- Գտի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորը 9 է, տասնավորը՝ 4, հազարավորը՝ 3, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 7։
- Որքանո՞վ կմեծանա թիվը, եթե նրա գրության միավորների կարգում գրված 2 թվանշանը փոխարինվի 6-ով։
- Որքանո՞վ կփոքրանա թիվը, եթե նրա գրության տասնավորների կարգում գրված 5 թվանշանը փոխարինվի 2-ով։
- Որքանո՞վ կմեծանա թիվը, եթե նրա գրության հարյուրավորների կարգում գրված 5 թվանշանը փոխարինվի 9-ով։
- Որքանո՞վ կփոքրանա թիվը, եթե նրա գրության հազարավորների կարգում գրված 7 թվանշանը փոխարինվի 3-ով։
- Գտի՛ր այն թիվը, որի միավորը 1 է, տասնավորը՝ 8, հազարավորը՝ 6 է, իսկ տասհազարավորը՝ 2։
- Գտի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորն է 8 է, տասնավորը՝ 2, հազարավորը՝ 3, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները ՝ 6։
- Որքանո՞վ կմեծանա թիվը, եթե նրա գրության միավորների կարգում գրված 3 թվանշանը փոխարինվի 8-ով։
Տեսական մաս․
Ինչպես մեզ շրջապատող առարկաներն ու իրերը թվերը ևս կարող ենք բնութագրել։ Այսինքն` կարող ենք պատմել թվերի մասին։
Թվանշանի տեղը թվի գրության մեջ կոչվում է կարգ։ Թվի նիշերի քանակը հավասար է կարգերի քանակին։
Օրինակ՝ 789658-ը վեցանիշ թիվ է։ Այդ թիվն ունի 6 կարգ՝ միավորների, տասնավորների, հարյուրավորների, հազարավորների, տասհազարավորների, հարյուրհազարավորների։
Այժ բնութագրենք 789658 թիվը․
| 7 | 8 | 9 | 6 | 5 | 8 |
| հարյուրհազարավոր | տասհազարավոր | Հազարավոր | հարյուրավոր | տասնավոր | միավոր |
- Վեցանիշ թիվ է։
- Թիվն ունի 6 կարգ՝ միավորների, տասնավորների, հարյուրավորների, հազարավորների, տասհազարավորների, հարյուրհազարավորների
- Թվի գրության մեջ 8 թվանշանը կրկնվող է։
- Այդ թվի գրության մեջ կա 5 տարբեր թվանշան՝ 7,8,9,6,5
- Զույգ է։
- Միավորների կարգում 8 է։ Միավորների կարգում կա 8 միավոր։
- Տասնավորների կարգում 5 է։ Տասնավորների կարգում կա 5 տասնյակ։
- Հարյուրավորների կարգում 6 է։ Հարյուրավորների կարգում կա 6 հարյուրյակ։
- Հազարավորների կարգում 9 է։ Հազարավորների կարգում կա 9 հազարյակ։
- Տասհազարավորների կարգում 8 է։ Տասհազարավորների կարգում կա 8 տասհազարյակ։
- Հարյուրհազարավորների կարգում 7 է։ Հարյուրհազարավորների կարգում կա 7 հարյուրհազարյակ։
- Թիվը պարունակում է 789658 միավոր։
- Թիվը պարունակում է 78965 տասնյակ։
- Թիվը պարունակում է 7896 հարյուրյակ։
- Թիվը պարունակում է 789 հազարյակ։
- Թիվը պարունակում է 78 տասհազարյակ։
- Թիվը պարունակում է 7 հարյուրհազարյակ։
Այսպիսով՝ թիվը բնութագրելու համար պետք է պատասխանել հետևյալ հարցերին՝
- Քանի՞ նիշ ունի։
- Քանի՞ կարգ ունի թիվը։
- Թվի գրության մեջ կա՞ն կրկնվող թվանշաններ։
- Քանի՞ տարբեր թվանշաններ են գործածվում այդ թվի գրության մեջ։
- Զույգ է, թե՞ կենտ։
17-21.09.2023
Թեմա 5․ Համեմատում։ Թվերի դասավորումը աճման կամ նվազման կարգով
Տեսական մաս․
Տեսադաս Բազմանիշ թվերի համեմատում | «Քան» ակադեմիա
2 թվերից մեծ է այն թիվը որի նիշերի քանակը ավելի շատ է։ Օրինակ՝ 6426>652։
Օրինակ՝ Եթե համեմատվող թվերի նիշերի քանակը հավասար են, ապա մեծ է այն թիվը որի ամենաբարձր կարգում գրված թիվն ավելի մեծ է:
Օրինակ՝ 654>354։
654<658։
654>651։
Թվերը դասավորել աճման կարգով, նշանակում է թվերը դասավորել փոքրից մեծ հերթականությամբ։
Օրինակ՝ 1,5,6,10,25,28 թվերը դասավորել ենք աճման կարգով։
Թվերը դասավորել նվազման կարգով նշանակում է թվերը դասավորել մեծից փոքր հերթականությամբ։
Օրինակ՝ 28,25,10,6,5,1 թվերը դասավորել ենք նվազման կարգով։
Առաջադրանքներ․
- Համեմատի՛ր.
- 3405 և 47809
- 32005 և 22070
- 27789 և 26789
- 230204 և 234504
- 23426 և 23789
- 2845 և 2845
- 264890 և 264897
- 456717 և 234597
- 32569 և 32569
- Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս ճշմարիտ անհավասարություն:
- 389<3*5
- 8734>8*45
- 356589>356*49
- 306784<306*84
- 475*56<475759
- 189*1>18985
- Թվերը դասավորել աճման կարգով՝
323890, 4567, 45, 890584, 456, 108, 3։
- Թվերը դասավորել նվազման կարգով՝ 3689, 452, 3698, 12, 156, 569993։
- 8455 > 84*5 արտահայտության մեջ աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվը պետք է գրել, որ ստացվի ճիշտ անհավասարություն:
- Ո՞ր շարքում են թվերը դասավորված նվազման կարգով․
ա) 100, 200, 4010, 5070, 6000
բ)3200, 1340, 540, 100, 290
գ)3368, 2358, 2321, 101, 15
դ)2065, 112, 99, 9, 10
- Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։
11-15.09.2023 շաբաթվա համար
Զույգ և կենտ թվեր
Տեսական մաս․
0,2,4,6,8 թվանշաններից որևէ մեկով վերջացող թիվը կոչվում է զույգ թիվ։
Օրինակ՝ 18-ը զույգ թիվ է, քանի որ վերջանում է 8-ով։
Ցանկացած թիվ առանց մնացորդի բաժանվում է 2-ի, եթե այն զույգ թիվ է։
Այսինքն՝ բոլոր զույգ թվերը բաժանվում են 2-ի։
Օրինակ՝ 18-ը զույգ թիվ է, այն առանց մնացորդի բաժանվում է 2-ի՝ 18։2=9։
1,3,5,7,9 թվանշաններից որևէ մեկով վերջացող թիվը կոչվում է կենտ թիվ։
Օրինակ՝ 15-ը կենտ թիվ է։
Առաջադրանքներ
- 21; 14; 36; 65; 25; 52; 13; 31; 11; 5; 54; 18; 81; 27; 2; 108; 1; 29; 92; 14, 44; 35, 55; 40, 444; 48, 84, 2228, 166886, 2222, 5533 թվերից առանձնացրու՝
ա) զույգ թվերը։
բ) կենտ թվերը։
2․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ թիվը։
3․ Ո՞րն է ամենամեծ զույգ միանիշ թիվը։
4․ Ո՞րն է ամենամեծ զույգ երկնիշ թիվը։
5․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ երկնիշ թիվը։
6․ Ո՞րն է ամենափոքր զույգ եռանիշ թիվը։
7․ Ո՞րն է ամենամեծ զույգ եռանիշ թիվը։
Հետաքրքաշարժ մաթեմատիկա նախագծի շրջանակում սուդոկուների լուծում։ Բլոգում տեղադրեք մեկական 4×4 և 6×6 ձեր լուծած սուդոկուի էկրանատպուկը (print screen)։
Ջուլիետա Քերոբյանի բլոգ 